Çölyak hastalığı

Çölyak hastalığı, glüten alımından kaynaklanan ince bağırsağı etkileyen kronik bir otoimmün bozukluktur. Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir ve ince bağırsağın iç yüzeyine zarar vererek besinlerin emilememesine yol açabilir.

Belirtiler ve bulgular:
Çölyak hastalığının semptom ve bulguları büyük ölçüde değişebilir ve şunları içerebilir:

• Karın ağrısı ve şişkinlik
• Kronik ishal veya kabızlık
• Yorgunluk
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Demir eksikliği anemisi
• Kaşıntılı deri döküntüsü
• Eklem ağrısı
• Ağız ülserleri
• Mide bulantısı ve kusma
• Teşhis

Çölyak hastalığı klinik semptomlar, kan testleri ve ince bağırsak biyopsisinin bir kombinasyonuna dayanarak teşhis edilir. Kan testleri, glutene yanıt olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilen antikorları tespit edebilir. İnce bağırsak biyopsisi, çölyak hastalığının neden olduğu villuslardaki karakteristik hasarı gösterebilir.

Tedavi:
Çölyak hastalığının tek tedavisi ömür boyu sıkı bir glutensiz diyettir. Bu, buğday, arpa ve çavdar içeren tüm gıdalardan ve ürünlerden kaçınmak anlamına gelir. Gluten birçok gıda ve üründe gizlenmiş olabileceğinden, hastalar içerik etiketlerini kontrol etme konusunda gayretli olmalıdır.

Ayırıcı tanı:
Çölyak hastalığına benzer semptomlarla ortaya çıkabilen durumlar arasında irritabl bağırsak sendromu, inflamatuar bağırsak hastalığı, laktoz intoleransı ve pankreas yetmezliği sayılabilir.

Kaynaklar:

1. Celiac Disease Foundation. (n.d.). What is Celiac Disease? Retrieved from https://celiac.org/about-celiac-disease/what-is-celiac-disease/
2. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2017). Celiac Disease. Retrieved from https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/celiac-disease
3. Rubio-Tapia, A., Hill, I. D., Kelly, C. P., Calderwood, A. H., & Murray, J. A. (2013). American College of Gastroenterology clinical guideline: diagnosis and management of celiac disease. The American journal of gastroenterology, 108(5), 656-676.